WDE Spotlight: Bits of Space

Kun je iets meer vertellen over jezelf, je achtergrond en je ontwerppraktijk?

Ik heb een achtergrond in zowel digitaal ontwerp, als stedenbouwkunde. Ik ontdekte dat die twee werelden elkaar veel beïnvloeden, maar nooit in samenspraak worden ontworpen. Daarom begon ik Bits of Space, waar we vormgeven aan de interacties tussen mens, plek en technologie.

Vanuit WDE geloven we dat ontwerpend denken van fundamenteel belang is voor het komen tot nieuwe oplossingsrichtingen bij complexe maatschappelijke vraagstukken. Hoe zie jij dat als ontwerper?

Een ontwerper is eigenlijk altijd bezig met het creëren van iets in de nabije toekomst. Zelfs al ontwerp je iets wat qua vorm niet meteen vernieuwend is, zoals een boek: je moet je voorstellen hoe mensen het gaan vasthouden, en waar ze het gaan lezen.

Ontwerpers zijn daarom goed getraind in abstractie concreet maken. Waar gaan we heen, vanaf hier? Door die eerste stap visueel en tastbaar te maken nodig ik mensen uit tot meedenken over de toekomst, of zelfs tot mee-handelen.

Jouw project Hek Yes maakt deel uit van de Embassy of Mobility tijdens Dutch Design Week 2023. Wat kun je ons vertellen over het project en de fase waarin het zich bevindt?

In een buurt in aanbouw is vaak geen ruimte voor gezelligheid. Wandelgangen zijn aangegeven met bouwhekken, en achter de hekken is het terrein van de bouwvakkers.

Hek, Yes! is een collectie aan meubels en speeltoestellen op wielen, gemaakt van gedoneerde bouwhekken. Ze kunnen staan waar op dat moment plek is, en zo helpen ze de buurtbewoners tijdelijke publieke ruimte claimen.

In de wijk Buiksloterham in Amsterdam staat Hek, Yes! nu bijna 2 jaar. Er worden buurtfeestjes georganiseerd, voetbalpotjes en pinpongtoernooien. De hekken vormen echt een gesprekstool voor bewoners en bouwvakkers, met als uitgangspunt: wat kan er wel?

Waarom heb je ervoor gekozen om deel te nemen aan de Embassy?

Er wordt nu veel gebouwd in gebieden waar al mensen wonen. De publieke ruimte wordt vaak tijdelijk opgeofferd, en pas als laatste opnieuw aangebracht. Soms pas als er al jaren mensen wonen. Op de Embassy komen ook bouwbedrijven en ruimtelijke beleidsmakers, die wil ik inspireren tot creativiteit en flexibiliteit. Participatie kan zoveel leuker en actiever zijn dan het nu vaak is.

Wat zijn de volgende stappen voor Hek Yes?

Ik zou graag zien dat Hek, Yes! een geïntegreerd onderdeel wordt van het ontwerpproces van een wijk. Dat ontwikkelaars en architecten die de uiteindelijke openbare ruimte ontwerpen, de hekken gebruiken om te meten welke activiteit populair is bij bewoners, op welke plek een meubel het goed doet.

We hebben ook al een versie uitgewerkt met sensoren, dan kun je precies zien wat wanneer gebruikt wordt. Dat is waardevolle informatie voor de toekomstige invulling van die ruimte.

Hoe denk/hoop je dat het project impact maakt?

Ik heb de bewoners in Buiksloterham van alles zien organiseren de afgelopen twee jaar. Als Hek, Yes! niet in de buurt had gestaan, was daar geen plek voor geweest. Ik hoop dat ze daardoor wat meer eigenaarschap over de wijk voelen, en zich ook de uiteindelijke definitieve ruimte eigen maken.

In de volgende buurt zou ik graag zien dat Hek, Yes! een tool wordt voor stapsgewijze gebiedsontwikkeling. Dat een nieuwbouwwijk vanaf het prille begin een plek kan zijn waar iedereen aan meebouwt, niet alleen fysiek, maar ook sociaal.

Wat is een droomproject dat je graag in de toekomst zou willen realiseren en waarom?

Ik heb een hele bibliotheek aan droomprojecten, maar laat ik er een kiezen. Ik ben gefascineerd door alle ruimte die in Nederland maar een paar uur per dag gebruikt wordt: denk aan kantoren, sportscholen, restaurants, en zelfs woonkamers. Ik denk dat we met onze telefoons en laptops alles overal zouden kunnen doen, als de fysieke wereld daar meer op ontworpen zou zijn. Het lijkt me waanzinnig een keer een verdieping of gebouw te ontwerpen waar zoveel mogelijk functies dezelfde ruimte gebruiken, zonder elkaar daarbij in de weg te zitten.

Stel je mag één persoon kiezen voor dé ultieme samenwerking (een wetenschapper, kunstenaar, filosoof, bioloog, ontwerper, politicus, wie dan ook). Wie zou je kiezen en waarom?

Ook hier kan ik wel een hele waslijst opnoemen, maar: Wouter Veldhuis! Hij is Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving, en spreekt zich uit over de ‘verdozing van het landschap’ als ruimtelijk en logistiek probleem. Hier zit natuurlijk een sterk digitale component aan: online shoppen. Het zou tof zijn om vernieuwende concepten te ontwikkelen óók gaan over de ‘Digitale Leefomgeving’ – en zowel het digitale, sociale als ruimtelijke perspectief omvatten.

Welke tips geef je mee aan gemeente-ambtenaren als ze met ontwerpers aan de slag gaan met een vraagstuk?

Ik denk dat het goed is om te beseffen: ook wat niet bewust wordt ontworpen, krijgt een vorm. En een vorm heeft altijd impact: het filtert informatie, nodigt bepaald gedrag uit en geeft een eerste indruk af. Het is belangrijk daar bewust keuzes over te maken.