De stem van gezondheid
Gezondheid raakt vele domeinen. Kiezen voor gezondheid is niet alleen een opdracht binnen het domein van zorg & welzijn. Het betekent ook keuzes op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu en economische zaken. Hoe kunnen we gezondheid een stem geven, en ervoor zorgen dat gezondheid een structurele plek krijgt in beleid en besluitvorming?
Om antwoord te kunnen geven op bovenstaande vraag en om een ‘eigen stem’ aan gezondheid te kunnen geven, is Provincie Noord-Brabant, vanuit de Embassy of Health, een verkenning gestart. Tijdens de online meetup ‘What the Health?!’ en een interactieve sessie op de Health-day, in samenwerking met Alles is Gezondheid en Health Hub Utrecht (tijdens Dutch Design Week) zijn zorgprofessionals, ontwerpers en beleidsmakers aan de slag gegaan met het verkennen van (nieuwe) waarden voor gezondheid. Vanuit een ontwerpende aanpak nemen we je mee in deze verkenning en nodigen je uit om hierover mee te denken, een bijdrage te leveren en een eigen stem van gezondheid vorm te geven.
Waarom een uitdaging?
Het is de uitdaging om binnen de verschillende domeinen van ruimtelijke ordening, milieu, brede welvaart en economische zaken gezondheid serieus af te wegen. Het is de uitdaging om gezondheid niet als een vrijblijvende factor zien, of ‘mooi meegenomen’ maar écht van belang om knopen door te hakken. Als we kiezen voor gezondheid, wat moeten we dan anders organiseren of regelen? Het betekent ook dat we niet alleen vanuit een economisch frame moeten kijken, in termen van besparing in kosten of juist de investeringen om gezond leven mogelijk te maken. Maar aandacht moeten hebben voor de toegevoegde waarde, bijvoorbeeld de manier waarop gezondheid kan bijdragen aan de economie of andersom. Juist die benadering vanuit een andere lens is niet vanzelfsprekend, en roept op om na te denken over hoe we gezondheid eigenlijk waarderen.
Waarde van gezondheid
Het kunnen maken van deze keuzes, is het afwegen van belangen. Maar die afweging is ingegeven door de waarden die we belangrijk vinden. Daar zijn we ons niet altijd van bewust, of deze expliciteren we niet (voldoende). Als we het hebben over gezondheid, welke waarden hebben we dan? Waarden zoals verbinding, gelijkheid en acceptatie, maar ook waarden als efficiëntie, flexibiliteit, transparantie kwamen naar boven als belangrijk. Naast het identificeren van belangrijke waarden, speelt ook de afweging ervan een rol. Kun je waarden inwisselen of ruilen? Wanneer ben je bereid om dat te doen, onder welke voorwaarden? Of wanneer is een waarde echt ‘onaantastbaar’? Juist de dialoog over de voorwaarden en de motivatie van waarom een waarde belangrijk is, zijn daarbij essentieel. Het open kunnen bespreken van motivatie, het onderbouwen van keuzes, geven gezondheid een stem. Dat is een eerste stap om gezondheid een structurele plek in beleid te geven.
Hartenkreten
Om die structurele plek vorm te kunnen geven, zijn praktische handelingsperspectieven ontwikkeld. Deelnemers aan de sessies visualiseerden de handelingsperspectieven als een hartenkreet, aan beleidsmakers en besluitvormers om daadwerkelijk te kunnen kiezen voor gezondheid. Een belangrijke hartenkreet is de meerwaarde én het belang om de eindgebruiker te laten meebepalen. Echt aandacht voor de leefwereld: zorg dat de eindgebruiker ook aan tafel zit, haar stem kan laten horen én hiernaar luisteren. Zorg ook voor de goede samenwerkingen, zowel lokaal als regionaal. Heb oog voor toegankelijke zorg en gezondheid, help bij het faciliteren van het vinden van de juiste aanpak voor gezondheidsvragen. Voor iedereen, inclusief. En soms mag het knetteren, want waar wrijving is, ontstaat glans.